تحلیل چالش های برندهایی مانند آی روبات، لومینار و راد پاور نشان می دهد که فشارهای تعرفه ای، وابستگی به زنجیره تامین چین و عدم موفقیت در قراردادهای استراتژیک از اصلی ترین دلایل ورشکستگی شرکت های سخت افزاری در بازار پرنوسان امروز است.
دلایل ورشکستگی شرکت های سخت افزاری؛ بررسی پرونده های اخیر
این ها شرکت های خیلی متفاوتی هستن که به ترتیب رومبا، لایدار و دوچرخه های برقی می فروشن؛ اما همون طور که من، شان اوکین و ربکا بلان در قسمت پادکست اکوئیتی (Equity) گپ زدیم، با چالش های مشابهی روبرو بودن که منجر به دلایل ورشکستگی شرکت های سخت افزاری مشابهی شده، از جمله فشارهای تعرفه ای، قراردادهای بزرگی که به نتیجه نرسیدن و شکست در تثبیت جایگاه خودشون فراتر از محصولاتی که باعث موفقیت اولیه شون شده بود.
می تونید خلاصه ای از گفتگوی ما رو در ادامه بخونید؛ شان مروری بر پرونده های ورشکستگی داره، ربکا در مورد اینکه آیا خودش رومبا داره یا نه صحبت می کنه و من هم در مورد این گمانه زنی می کنم که روایت های رایج درباره دلایل ورشکستگی شرکت های سخت افزاری و این موارد خاص چه چیزهایی رو نادیده می گیرن.
شان: شرکت «راد پاور» (Rad Power) برای یه شرکت تولیدکننده دوچرخه برقی بزرگه، اما فکر می کنم در ذهن اکثر مردم هنوز کوچیک به نظر میاد، چون این حوزه هنوز یه جورایی خاص و محدوده. اونا خیلی وقت پیش تاسیس شدن و حتی قبل از پاندمی هم محبوب بودن و واقعا به عنوان پیشرو در این صنعت شناخته می شدن، چه از نظر کیفیت دوچرخه هایی که می سازن و چه از نظر برندینگ و بازاریابی خوب و تلاش برای ارتباط با مشتری ها؛ چیزی که در دنیای دوچرخه های برقی که پر از شرکت های بی نام و نشون تو آمازونه، واقعا سخت پیدا می شه.
اونا تو دوران پاندمی با اوج گرفتن حمل ونقل خرد (micromobility) حسابی روی بورس بودن و مردم واقعا داشتن در مورد نحوه رفت وآمدشون تجدیدنظر می کردن، چون دیگه مثل قبل به دفتر کار نمی رفتن. ما تو پرونده های ورشکستگی، شواهدی از این موضوع رو می بینیم. این مدارک فقط درآمد سه سال گذشته رو نشون می ده، اما اونا در سال 1402 (2023) بیش از 100 میلیون دلار درآمد داشتن حدود 123 میلیون دلار؛ فکر می کنم پارسال به حدود 100 میلیون دلار رسید و در طول روند ورشکستگی امسال، فقط حدود 63 میلیون دلار درآمد داشتن، پس کاملا واضحه که از اون دوران اوج فاصله گرفتن و این خود از دلایل ورشکستگی شرکت های سخت افزاری مشابه در بازار است. اونا محصولات متنوعی دارن، اما هیچ وقت نتونستن جای پای خودشون رو اونجا سفت کنن.
فکر می کنم بشه همین حرف رو درباره اون دو تا شرکت دیگه هم زد. «لومینار» (Luminar) شرکت دیگه ایه که در اوایل دهه 2010 تاسیس شد و در سال 1396 (2017) از حالت مخفیانه خارج شد. ماموریت اونا اساسا این بود که حسگرهای لایدار رو که اون زمان خیلی گرون و بزرگ بودن و فقط در صنایع دفاعی و هوافضا استفاده می شدن، تغییر بدن. سال 1396 اولین چرخه بزرگ هایپ خودروهای خودران بود. اونا می خواستن اون حسگرها رو برای این کاربرد به صرفه تر کنن. این باعث شد قراردادهایی ببندن، به خصوص با ولوو و بعدش مرسدس بنز؛ اما علی رغم رشد خیره کننده روبوتاکسی وایمو در سال های اخیر، تمرکز لومینار بیش از حد روی همین یه مورد بود و این یکی از مهم ترین دلایل ورشکستگی شرکت های سخت افزاری مانند Luminar بود که این هفته اعلام ورشکستگی کرد.
و بعد می رسیم به «آی روبات» (iRobot) که آشناترین اسم بین این سه تا شرکته؛ احتمالا خیلی از شنونده ها حتی یه رومبا یا چیزی شبیه به اون رو تو خونه دارن. این هم یکی دیگه از اون موقعیت هاییه که اسم «آی روبات» با یه محصول خاص مترادف شد، اما پیشرفت تکنولوژی در تولید اون محصول اونقدر سریع بود که اونا در وضعیتی قرار گرفتن که دنبال راه فرار می گشتن. همه دیدیم که اونا سعی داشتن توسط آمازون خریداری بشن، اما کمیسیون تجارت فدرال (FTC) جلوی اون قرارداد رو گرفت و این موضوع به یکی از اصلی ترین دلایل ورشکستگی شرکت های سخت افزاری مانند iRobot تبدیل شد و حالا به اینجا رسیدیم.
بررسی دلایل ورشکستگی شرکت های سخت افزاری در موارد مشابه
این ها شرکت های خیلی متفاوتی هستن، اما همه شون به مشکلات مشابهی برخوردن. شما هیچ کدومتون رومبا دارید؟
ربکا: نه، من رومبا ندارم. اونا منو می ترسونن! اما چند سال پیش برای مامانم یه دوچرخه راد پاور خریدم و اون واقعا دوسش داره. اما خب می دونید، اونا نه تنها با مسائل مرتبط با دلایل ورشکستگی شرکت های سخت افزاری دست و پنجه نرم می کردند، بلکه با باتری هاشون هم به مشکل خوردن؛ اونا نمی تونستن طرح فراخوان تعویض باتری رو اجرا کنن چون می گفتن: «اگه مجبور بشیم این دوچرخه ها رو فراخوان بزنیم، ورشکست می شیم.» اما در هر صورت دارن ورشکست می شن!
من در مورد مسئله تعرفه ها کنجکاوم و اینکه چقدر روی سود خالص شرکت ها تاثیر گذاشته، که خود می تواند از دلایل ورشکستگی شرکت های سخت افزاری باشد. تو شبکه های اجتماعی زیاد از طرفدارهای ادغام شرکت ها می شنوید که چطور جلوگیری های FTC از ادغام ها، باعث ورشکستگی شرکت ها می شه یا باعث می شه به جای یه شرکت آمریکایی، یه شرکت چینی اونا رو بخره.
شان: آی روبات برای من نماد یه جور مشکل تجارت جهانی در سطح کلانه؛ اینکه آیا واقعا می شد تو این 15 سال اخیر این شرکت رو اینجا در ایالات متحده با یه زنجیره تامین بومی ساخت؟ احتمالا نه. پس منطقیه که اونا اینقدر به چین وابسته شدن؛ که بیاید واقع بین باشیم، احتمالا همین موضوع باعث شد بقیه شرکت ها بتونن شکل بگیرن و اساسا از روی کار اونا کپی برداری کنن.
این منو یاد دوره اول ترامپ می ندازه که تعرفه های واردات از چین رو تغییر داد و دیدیم که یه سری استارتاپ مثل «بوستد بوردز» (Boosted Boards) و بقیه فعال های حوزه حمل ونقل خرد ضربه خوردن. پس قطعا این ها عوامل تاثیرگذاری هستن. به نظرم فراخوان باتری های راد پاور تیر آخر بود، اما قضایای تعرفه اونا رو در وضعیت ناپایداری قرار داد که واکنش به اینجور مسائل رو براشون سخت تر کرد.
آنتونی: خیلی وقت ها وقتی یه شرکت شکست می خوره، مسائل ساختاری بزرگتری در میونه و بعد شاید یه دلیل نزدیک تر و فوری تر هم وجود داشته باشه. به خصوص در مورد آی روبات، فکر می کنم خیلی از مدیران سابق و حتی تحلیلگرهای خارج از شرکت به قرارداد آمازون اشاره می کنن که چند سال پیش بسته شد؛ یه جورایی به نظر می رسید که اتحادیه اروپا اجازه نده این قرارداد نهایی بشه و این حس وجود داشت که «خب، با جلوگیری از این قرارداد، شما عملا خنجری به قلبشون زدید که در نهایت باعث نابودی شرکت شد.»
این روایت شاید این حقیقت رو نادیده می گیره که دلایل دیگه ای هم وجود داشت که از همون اول باعث شد اونا بخوان توسط شرکت دیگه ای خریداری بشن.
شکست این شرکت های پیشرو نشان دهنده پیچیدگی های بازار سخت افزار است، جایی که ترکیبی از وابستگی های بین المللی، موانع قانونی در ادغام ها و چالش های فنی باتری ها می تواند حتی قدرتمندترین نام ها را به سمت سقوط سوق دهد.
