داستان ویروس مالاگا و گوگل روایتی از تبدیل شدن یک بدافزار ساده به انگیزه ای برای تاسیس VirusTotal و شکل گیری مرکز امنیت سایبری گوگل در اسپانیا است.
بعد از 33 سال، برناردو کینترو تصمیم گرفت که زمان پیدا کردن فردی رسیده که زندگی اش را تغییر داده بود؛ برنامه نویس ناشناسی که یک ویروس کامپیوتری ساخته بود که چندین دهه قبل دانشگاهش را آلوده کرده بود.
این ویروس که «ویروس مالاگا» نام داشت، عمدتا بی خطر بود. اما چالش شکست دادن آن، اشتیاق کینترو را به امنیت سایبری و ریسک های هوش مصنوعی برانگیخت و در نهایت باعث شد او VirusTotal را تاسیس کند؛ استارتاپی که گوگل در سال 1391 (2012) آن را خریداری کرد. این خرید و ارتباط میان ویروس مالاگا و گوگل باعث شد مرکز اصلی امنیت سایبری اروپای گوگل به مالاگا بیاید و این شهر اسپانیایی را به یک قطب فناوری تبدیل کند.
داستان ویروس مالاگا و گوگل؛ از یک ویروس کوچک تا قطب فناوری
همه اش به خاطر یک برنامه ی بدافزار کوچک بود که توسط کسی ساخته شده بود که کینترو هرگز هویتش را نمی دانست. کینترو که تحت تاثیر نوستالژی و قدردانی قرار گرفته بود، اوایل امسال جستجویی را آغاز کرد. او از رسانه های اسپانیایی خواست تا برای پیدا کردن سرنخ ها به او کمک کنند. او دوباره سراغ کدهای ویروس رفت و به دنبال سرنخ هایی گشت که شاید در 18 سالگی اش متوجه آن ها نشده بود. این رویداد، که به نوعی مسیر آینده ویروس مالاگا و گوگل را شکل داد، در نهایت منجر به حل معما شد و نتیجه ی تلخ و شیرینش را در یک پست لینکدین به اشتراک گذاشت که حسابی پربازدید شد.
داستان از سال 1371 (1992) شروع می شود، زمانی که یک معلم از کینتروی جوان خواست تا یک آنتی ویروس برای برنامه ی 2610 بایتی بسازد که در کامپیوترهای دانشکده ی پلی تکنیک مالاگا پخش شده بود. کینترو به تک کرانچ گفت: «آن چالش در اولین سال دانشگاه، علاقه ی عمیقی به ویروس های کامپیوتری و امنیت در من ایجاد کرد و بدون آن، مسیر زندگی ام احتمالا خیلی متفاوت می شد.» این رویداد، که نقطه عطفی در تاریخ ویروس مالاگا و گوگل به شمار می رود، زندگی او را دگرگون ساخت.
غریزه ی برنامه نویسی کینترو در این جستجو به او کمک کرد. اوایل امسال، او از نقش مدیریت تیم خود کناره گیری کرد تا «به غار، یعنی به زیرزمین گوگل» برگردد. او شرکت را ترک نکرد؛ بلکه به سراغ کلنجار رفتن با کدها و آزمایش کردن رفت، بدون اینکه درگیر وظایف مدیریتی باشد.
جستجوی نفس گیر خالق ویروس مالاگا و گوگل
همین ذهنیت کنجکاو باعث شد او دوباره پرونده ویروس مالاگا و گوگل را بررسی کند و به دنبال جزئیاتی بگردد که در 18 سالگی از دست داده بود. اول، او تکه هایی از یک امضا پیدا کرد، اما به لطف یک متخصص امنیت دیگر، نسخه ی جدیدتری از ویروس را با نشانه ی بسیار واضح تری کشف کرد: «KIKESOYYO». عبارت «Kike soy yo» به معنی «من کیکه هستم» است؛ «کیکه» یک نام مستعار رایج برای «انریکه» است.
حدودا در همان زمان، کینترو پیامی از مردی دریافت کرد که در حال حاضر هماهنگ کننده ی کل تحول دیجیتال شهر کوردوبای اسپانیاست و ادعا کرد که شاهد بوده یکی از همکلاسی هایش در دانشکده پلی تکنیک ویروس را ساخته است. خیلی از جزئیات با هم جور درآمدند، اما یکی از آن ها خیلی خاص بود: او می دانست که پیام مخفی ویروس که در اصطلاح امنیت سایبری به آن payload می گویند بیانیه ای در محکومیت گروه تروریستی باسکی ETA بود؛ واقعیتی که کینترو هرگز آن را فاش نکرده بود.
آن فرد سپس نامی به کینترو داد آنتونیو آستورگا اما در عین حال خبر داد که او فوت کرده است.
این خبر مثل یک تن آجر بر سر کینترو خراب شد؛ حالا او دیگر هرگز نمی توانست از آنتونیو درباره ی «کیکه» بپرسد. اما او به دنبال کردن سرنخ ها ادامه داد و غافلگیری داستان از طرف خواهر آنتونیو بود؛ او فاش کرد که نام اول برادرش در واقع آنتونیو انریکه بوده است. برای خانواده اش، او همان کیکه بود.
سرطان آنتونیو انریکه آستورگا را از این دنیا برد، قبل از اینکه کینترو بتواند حضوری از او تشکر کند، اما داستان اینجا تمام نمی شود. پست لینکدین کینترو جنبه های جدیدی از میراث این داستان مهم درباره ویروس مالاگا و گوگل را روشن کرد و این فقط به خاطر کمک به کینترو برای پیدا کردن مسیر زندگی اش نبود.
به گفته ی دوستش، ویروس آستورگا هدفی جز انتشار پیام ضد تروریستی اش و اثبات خودش به عنوان یک برنامه نویس نداشت. آستورگا هم درست مثل مسیر کینترو، علاقه اش به فناوری اطلاعات پابرجا ماند و معلم علوم کامپیوتر در مدرسه ای شد که به یاد او، نام کلاس آی تی اش را به اسم او گذاشتند.
میراث آستورگا فراتر از این دیوارها و نه فقط از طریق دانش آموزانش زنده مانده است. یکی از پسران او به نام سرخیو، به تازگی در رشته مهندسی نرم افزار فارغ التحصیل شده و به امنیت سایبری و محاسبات کوانتومی علاقه دارد پیوندی معنادار برای کینترو. کینترو گفت: «اینکه حالا می توانم این دایره را کامل کنم و ببینم نسل های جدید بر پایه ی آن حرکت می کنند، برایم خیلی معنادار است.»
برای کینترو که حدس می زند مسیرشان دوباره به هم گره بخورد، سرخیو «نماینده ی تمام عیار استعدادی است که امروزه در مالاگا در حال شکل گیری است.» این موضوع نیز به نوبه ی خود، نتیجه ی تبدیل شدن VirusTotal به ریشه ی چیزی است که در نهایت به مرکز مهندسی ایمنی گوگل (GSEC) تبدیل شد و اهمیت ویروس مالاگا و گوگل را بیش از پیش نمایان ساخت و پیشگام همکاری هایی با دانشگاه مالاگا شد که این شهر را به یک قطب واقعی برای استعدادهای امنیت سایبری تبدیل کرد.
در نهایت، جستجوی کینترو برای یافتن ریشه های ویروس مالاگا و گوگل، ابعاد انسانی دنیای دیجیتال را برجسته می کند. این میراث نه تنها در کدهای نرم افزاری، بلکه در نسل های جدیدی که در مالاگا به دنبال ارتقای امنیت فضای مجازی هستند، ادامه می یابد و نشان می دهد که چگونه یک کنجکاوی ساده می تواند آینده یک شهر را رقم بزند.